زنانی که مسئولیت سنگین اقتصادی خانواده را به دوش می‌کشند و به گفته مسئولان سرپرست خانوار هستند.
حکایت زنان سرپرست خانوار در کهگیلویه و بویراحمد روایتی است از زندگی رنجور زنانی که قصه هر روز و ساعتشان تأمین نان برای فرزندان است.
زنانی که از تمام زیبایی های دنیا تنها حس زیبای مادری را درک کرده اند، اما این حس زیبا نیز گاهی در سایه تأمین مایحتاج فرزندانشان به رنج، سختی و مشقت تبدیل می‌شود.
آمار زنان سرپرست خانوار در حالی در کهگیلویه و بویراحمد رو به افزایش است که این زنان نه‌تنها از عدم اشتغال مناسب رنج می‌برند، بلکه یکی از مشکلات اصلی آن‌ها عدم‌حمایت‌های مناسب اجتماعی است.
علاوه بر این، استان کهگیلویه و بویر احمد که در شاخص‌های توسعه از میانگین کشوری پایین‌تر است، از لحاظ مشارکت‌های خیرین نیز وضعیت چندان مناسبی ندارد.
تعدادی از زنان سرپرست خانوار این استان با پهن کردن بساط دست‌فروشی خود در پیاده‌روهای شهرها اقدم به تأمین مایحتاج خود و فرزندانشان می‌کنند.
عذرا یکی از این زنان است که برای تأمین امکانات اولیه زندگی عمری را در پیاده‌روهای شهر یاسوج سپری کرده است، تا حدی که بسیاری از مردم این شهر او را می‌شناسند.
زنی با گونه‌های آفتاب‌سوخته که تنها ۳۷ سال سن دارد اما ظاهرش از تحمل سختی و مشقت روزگار به زنان ۵۰ ساله شباهت دارد.
عذرایی که چین‌وچروک صورتش و پینه‌های دستانش در پیچ‌وخم روزگار از او یک مرد ساخته، مردی که نان‌آور خانه است.
این زن یاسوجی که دل‌پری از بی‌مهری روزگار دارد می‌گوید: ظاهرم را که می‌بینی، درد و رنج که گفتن ندارد، مشکلات از سر و روی ما می‌بارد.
وی که خود را مادر دو فرزند معرفی می‌کند، می‌افزاید: از سال ۸۰ تاکنون در پیاده‌روهای یاسوج برای تأمین مایحتاج خود و فرزندانم دست‌فروشی می‌کنم.
۱۴ سال دست‌فروشی در پیاده‌روهای یاسوج
این زن سرپرست خانوار با اشاره به اینکه مطلقه است و خود مسئولیت سرپرستی دو فرزندش را به عهده دارد، بیان می‌کند: حدود ۱۴ سال است که هر روز ساعت هشت صبح از خانه خارج می‌شوم تا شب دست‌پر به خانه برگردم.
از عذرا می‌پرسم از کارت راضی هستی، در پاسخ می‌گوید: همین‌که فرزندانم نان حلال می‌خورند برایم کافی است.
عذرا از سختی کارش می‌گوید از کار کردن در سرمای سوزناک زمستان و نشستن روی زمین سرد، از دردهای شبانه پاهایش می‌نالد، از اینکه گاهی تا صبح از درد پا خوابش نمی‌برد.
نگاهم به پتویی که عذرا برای فرار از سرما بر روی پاهای خود پهن کرده است خیره می‌شود و عذرا که نگاهم را دنبال می‌کند، می‌گوید: پاهایم یخ‌زده است.
این زن سرپرست خانوار در ادامه بیان می‌کند: هر روز از ساعت هشت صبح تا هفت عصر بساط خود را پهن می‌کنم، شوهر سابقم آن‌قدر فقیر است که نمی‌تواند مخارج فرزندانش را بدهد.
این زن سرپرست خانوار بیماری ریه را از دیگر مشکلاتش عنوان می‌کند و می‌افزاید: ماهیانه ۴۰۰ هزار تومان هزینه درمانم می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: سه سال پیش از شهرداری یاسوج درخواست کردیم بازارچه‌ای برای ما احداث کند تا بتوانیم کمی با آسایش بیشتر کارکنیم اما در طی این سه سال هیچ اقدامی صورت نگرفت.
اما عذرا که دل پری نیز از برخی مردم شهرش دارد، می‌گوید: بعضی افراد ما را به تمسخر می‌گیرند و حتی بعضی جوانان به ما بی‌احترامی می‌کنند و دشناممان می‌دهند.
قالی‌های ما دیگر خریدار ندارند
کربلایی مهتاب یکی دیگر از زنانی است که باوجود ضعف و ناتوانی جسمی و کهولت سن، برای امرارمعاش هنوز هم در پیاده‌روهای شهر دهدشت بساط دست‌فروشی خود را پهن می‌کند.
این زن ۵۷ ساله دهدشتی می‌گوید: من همه عمرم را کارکرده‌ام، در ایام جوانی قالی می‌بافتم و از درآمد آن کمی از مایحتاج زندگی‌ام را تأمین می‌کردم اما اکنون دیگر قالی‌های ما خریدار ندارند.
از کربلایی مهتاب می‌گوید: نه. من پیر و ناتوان شده‌ام و در سنی هستم که باید استراحت کنم و وقتم را در کنار نوه‌هایم سپری کنم اما هنوز هم مجبورم برای گذران زندگی کارکنم.
از او در خصوص حمایت‌های کمیته امداد می‌پرسم و او در پاسخ می‌گوید: شوهرم زمین‌گیر و خانه‌نشین است و توان کار کردن ندارد، مستمری پرداخت‌شده توسط کمیته امداد نیز آن‌قدر ناچیز است که کفاف زندگی‌ام را نمی‌دهد.
کربلایی مهتاب از مسئولان می‌خواهد با احداث بازارچه یا اختصاص فضایی او و هم نوعانش را یاری دهند تاکمی از مشکلاتشان کاهش یابد.
۱۴ هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد کهگیلویه و بویراحمد هستند
معاون حمایت و سلامت کمیته امداد امام خمینی(ره) استان کهگیلویه و بویراحمد بابیان اینکه زنان ممکن است به علل مختلفی ازجمله فوت همسر، طلاق، همسر زندانی، متارکه و مفقودی سرپرست، متواری بودن سرپرست و … سرپرست خانوار باشند می گوید: بر این اساس ۱۴ هزار و ۴۱۵ زن سرپرست خانوار تحت پوشش این نهاد قرار دارند.
محمد نظری می افزاید: از این تعداد ۱۲ هزار و ۴۷۷ نفر به علت فوت همسر، سرپرستی خانواده خود را به عهده‌دارند.
وی اظهار می دارد: هزار و ۵۴۱ نفر از این زنان مطلقه، ۳۱۹ نفر همسر زندانی و ۱۲ نفر بد سرپرست هستند و ۶۰ نفر نیز به علت متارکه و مفقودی سرپرست و ۶ زن به علت متواری بودن همسر تحت پوشش این نهاد حمایتی قرار دارند.
نظری یادآور می شود: حدود سه هزار و ۷۳۰ نفر از این زنان کمتر از ۵۰ سال و بیش از ۱۰ هزار نفر بیش از ۵۰ سال سن دارند.
وی مهم‌ترین مشکلات زنان سرپرست خانوار این استان را مربوط به معیشت و اشتغال این زنان عنوان و تصریح می کند: علاوه بر این، تعدادی از این زنان مشکل مسکن نیز دارند.
معاون حمایت و سلامت کمیته امداد امام خمینی(ره) استان کهگیلویه و بویراحمد بابیان کمیته امداد به‌تنهایی قادر به حل مشکلات این زنان نیست، تأکید می کند: حل مشکلات این زنان نیازمند مشارکت همه دستگاه‌ها و نهادها و همچنین نیازمند مشارکت ویژه خیرین است.
نظری با اشاره به اینکه کمیته امداد وظیفه شناسایی این زنان و در حد توان کمک به حل مشکلات آن‌ها را به عهده دارد، بیان می دارد: اعتبارات اختصاص داده‌شده به این موضوع جوابگو نیست و این نهاد حمایتی تنها می‌تواند گوشه کوچکی از مشکلات این زنان را رفع کند.
وی در خصوص مستمری این زنان یادآور می شود: ماهیانه ۵۰ هزار تومان به خانوارهای یک‌نفره و ۱۰۰ هزار تومان به خانوارهای با جمعیت پنج نفر پرداخت می‌شود.
معاون حمایت و سلامت کمیته امداد امام خمینی(ره) کهگیلویه و بویراحمد همچنین در خصوص مشکلات درمانی زنان سرپرست خانوار یادآور می شود: کمیته امداد تنها درمان زنان شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر جمعیت را به عهده دارد.
مشارکت خیرین در کهگیلویه و بویراحمد کمرنگ است
نظری بابیان اینکه مشارکت خیرین در کهگیلویه و بویراحمد در مقایسه با دیگر استان‌ها کمرنگ است، عنوان می کند: کمیته امداد می‌تواند زنان سرپرست خانوار را شناسایی کند اما برای رفع مشکلات این زنان نیازمند فعال شدن خیرین و مؤسسه‌های خیریه در این استان است.
وی اضافه می کند: زنان سرپرست خانواری که مهارت‌های خاصی دارند در صورت درخواست، توسط کمیته امداد برای دریافت تسهیلات اشتغال‌زایی به بانک‌ها معرفی می‌شوند.
زنان باید با راحتی و بدون دغدغه خاطر و بدون تحمل فشار روحی و جسمی از ناحیه کار و اشتغال به ایفای نقش مهم مادری و همسری بپردازند و کانون خانواده و درنتیجه جامعه را از آثار معنوی حضور خود بهره‌مند سازند.
بنابراین، سیاست‌های کلان جامعه از سوی نظام اسلامی باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که زنان ناچار نباشند برای حل مشکلات اقتصادی خانواده فشار مضاعفی را تحمل کنند و کارآمدی آن‌ها در خانواده کاهش یابد.
اما شمار عزراها و کربلایی مهتاب‌ها در کهگیلویه و بویراحمد روزبه‌روز در حال افزایش است، زنانی که با پهن کردن بساط خود در پیاده‌روهای شهرهای این استان برای به دست آوردن لقمه‌ای نان حلال و در میان خطرات بی‌شماری که آن‌ها را تهدید می‌کنند بی‌هیچ امیدی به فردا روز را به شب می‌رسانند.
ازاین‌رو احداث فضایی مخصوص برای این دست‌فروشان و راه‌اندازی بازارچه‌های موقت و دائمی می‌تواند تا حدودی در کاهش مشکلات این نان‌آوران خانه مؤثر باشد.
