جولان سگ های ولگرد در هر کوی و برزنی از پرسه زنی در بلوارها، جلو نانوایی ها، پارک ها، خیابان ها به چالشی اجتماعی مبدل شده است که روز به روز هم بر شمارشان افزوده می شود اما تاکنون اقدام بازدارنده ای برای مهار این معضل اجتماعی انجام نشده و موجبات نگرانی شهروندان و ترس کودکان و دانش آموزان و خانواده ها را فراهم آورده است.
به گزارش دنا نما، هر روز صبح زهرا دختر هشت ساله یاسوجی مسیری حدود ۱۰ دقیقه ای را از خانه تا مدرسه می پیماید او هراسان از وجود سگ هایی است که هر صبح جلو او ظاهر می شوند.
امروز صبح همچون روزهای گذشته قرار بود به مدرسه برود اما این بار گروهی از سگ های ولگرد چند قدمی او حلقه زده اند و او قدم های کوچک اش را لرزان لرزان برمی دارد.
سگی سیاه و با هیبتی ترسناک از حلقه سگ ها خارج و به سمت دخترک معصوم آمد دخترک در آن وقت صبح هیچ فریادرسی نداشت و پا به فرار گذاشت اما فرار او سگ را بیشتر برای حمله تحریک کرد.
سگ ولگرد به زهرا حمله ور شد و اکنون این دخترک معصوم از شدت جراحت سنگین در بیمارستان بستری است و پرستاران به دلیل شدت جراحات نمی توانند زخم او را به راحتی شستشو بدهند و هربار برای شستشو باید او را کامل بیهوش کنند.
مطالب بالا بخشی از صحبت های مادر زهرا هستند که می گوید: این حادثه تلخ جراحات جسمی و روانی زیادی را برای فرزندم به همراه داشته است.
دمادم صبح تا آخر شب صدای زوزه های سگ های ولگرد امان ساکنان شهرهای مختلف کهگیلویه و بویراحمد را بریده است و گویی این استان به قلمرو امنی برای سگ های ولگرد تبدیل شده است.
دانش آموزان از پیاده روی صبحگاه در خیابان تا رسیدن به مدرسه هراس دارند و هر لحظه بیم آن دارند سگی ولگرد برای آن ها مزاحمت ایجاد کند.
فرقی نمی کند که میدان اصلی شهر باشد و یا آخرین نقطه روستایی استان هر کجا که چشم بیندازیم مملو از این سگ هاست، میادین و پارک ها و خیابان ، زیر سقف خانه ها، کنار ساندویچی ها و غذاخوری ها، ورودی اداره ها و در هر محله و منطقه مسکونی این سگ های ولگرد و بی صاحب چرخ می زنند و البته تصاویر و مشاهدات عینی شهروندان هم گویای همین نکته است.
سگ‌ها برای تامین نیازهای زندگی روزمرۀ خود آب، غذا، سرپناه، مراقبت‌های بهداشتی و غیره به انسان وابسته‌اند و این موجودات آسیب ها و تهدیدات گوناگونی را متوجه حیات وحش و انسان ها در محیط های شهری و روستایی می کنند.
سگهای ولگرد در بیشتر کشورهای در حال توسعه عامل انتقال بیماری های زیادی هستند که بیماری هاری جزء مهمترین آنها محسوب میشود. بیماری هاری تنها مسول مرگ ۶۰ هزار انسان در سال در سراسر جهان است که اغلب آنها در کشورهای آسیایی و آفریقای رخ میدهد.
چرا سگ های ولگرد زیاد شده اند؟
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: آمار جمعیتی سگهای بلاصاحب در استان به شکل نگران کننده‌ای رو به افزایش است.
“محمد ملک زاده” با اشاره به ضرورت جمع آوری سگهای بلاصاحب، افزود: این سگ‌ها علاوه بر انتقال بیماری موجب رعب و وحشت مردم شده اند.
سگ در هر بار زاد و ولد بین پنج تا ۹ توله را زایش می کند که همین امر هم باعث هزینه بر بودن و مشکل ساماندهی و جمع آوری این سگ های ولگرد و بی صاحب در سطح منطقه شده ست.
شهرام مهدوی مطلق فرماندار بویراحمد، علت افزایش سگ های ولگرد را حضور عشایر در فصل بهار و تابستان در اطراف شهر یاسوج دانست و گفت: کوچ پاییزه عشایر به مناطق گرمسیری سبب رها شدگی سگ ها شده است.
مطالعات مختلف نشان داده اند که مدیریت غیر اصولی پسماندهای شهری، غذادهی به سگهای ولگرد از روی حس انسان دوستی جزو مهمترین عوامل افزایش این گونه در محیطهای شهری است.
مدیریت اصولی پسماند، آموزش و اطلاع رسانی به مردم، زنده گیری و انتقال به یک پناهگاه مناسب از جمله راهکارهای موثر برای کنترل جمعیت سگهای ولگرد محسوب می شود.
مافیای سگ از شایعه تا واقعیت
برخی ها مدعی شده اند افزایش این گونه نگون بخت پشت پرده هایی دارد و آن هم مافیای سگهای بی‌صاحب و پناهگاه‌ها است به گونه ای که در پی تصویب قانون سال ۱۳۸۷ در خصوص راه اندازی پناهگاه برای سگهای بی‌سرپرست، کاسبی جدیدی راه افتاده است.
عده ای با ساخت قفس و طویله با عنوان پناهگاه سگ ها را در این مکان جمع و به جای عقیم سازی کار به توله‌کشی کشیده و در این شغل، هرچه سگ بیشتر، اوضاع شان بهتر شده است.
غذارسانی به حیوانات ولگرد در ایران به یک فرقه و ایدئولوژی تبدیل شده که برخی ها آن را جهالتی مدرن می دانند که علاوه بر زیست‌شناسان حفاظت، نیاز به ورود روان‌شناسان و متخصصان آسیب‌های اجتماعی و حتی کارشناسان جرایم سازمان‌یافته و افراد آشنا به ویژگی‌های شخصیتی بزهکاران به این چالش وجود دارد.
پناهگاه‌های پذیرش حیوانات چگونه می تواند به مدیریت پدیده سگ های ولگرد کمک کند؟
طبق تحقیقات انجام شده، یکی از اساسی‌ترین راه‌هایی که در بسیاری از کشورهای پیشرفته، از استرالیا گرفته تا غرب اروپا و آمریکا اجرا شده، راه اندازی پناهگاه‌های پذیرش حیوانات رها شده یا ولگرد است.
در این مراکز که به طور گسترده در کشورهایی همچون بریتانیا، فرانسه، آلمان و بلژیک فعالند، این حیوانات پس از زنده گیری شستشو داده می‌شوند، عقیم و انگل زدایی و واکسیناسیون می‌شوند، در صورت ابتلا به بیماری درمان می‌شوند، تربیت‌های اولیه را برای زندگی با انسان‌ها دریافت می‌کنند و به این ترتیب برای زندگی با بزرگسالان و کودکان آماده می‌شوند.
در این پناهگاه‌ها که از کمک‌های دولتی نیز برخوردارند، از حیوانات تا زمانی که صاحبی برایشان یافت شود، نگهداری میشود.
به این ترتیب نه تنها حیوانات ولگرد و رها شده از سطح جامعه جمع‌آوری و به شیوۀ درستی تحت حمایت قرار می‌گیرند، بلکه از معدوم سازی آنها برای کاهش جمعیتشان نیز جلوگیری میشود.با اجرای برنامه‌های عقیم سازی، از افزایش بی‌رویه جمعیت حیوانات در یک منطقه جلوگیری کنند.
حامیان حقوق حیوانات سگ ها را فراری دادند
فرماندار بویراحمد بیان کرد: جمع آوری سگ های ولگرد نیازمند هماهنگی بین سازمان دامپزشکی، محیط زیست، شهرداری یاسوج و فرمانداری است به همین منظور شهرداری یاسوج مکانی برای انتقال سگ های ولگرد در خارج از شهر در نظر گرفته بود و در مرحله اول ۲٠٠ قلاده سگ جمع آوری شد.
وی ادامه داد: برخی افراد که خود را حامی حمایت از حیوانات معرفی کردند درب مکانی که شهرداری مشخص کرده بودند را باز کرده و اقدام به رها سازی سگ ها کردند.
مهدوی مطلق ابراز کرد: سگهای جمع‌آوری شده توسط سازمان دامپزشکی استان معاینه و پس از احراز صحت و سلامت، کار عقیم‌سازی، نگهداری و واگذاری آنها به افراد مورد نیاز انجام میشود.
البته کیوان آشنا شهردار یاسوج هم از این قضیه ابراز نگرانی کرده است و افزوده است که یک بار سگ های ولگرد سطح شهر یاسوج جمع آوری و به منطقه دوپشته دشتروم یا محل سایت پسماند انتقال داده ایم که برخی گروههای زیست محیطی اقدام به آزاد کردن و فراری دادن آنها کردند با این وجود برای جمع آوری سگ های ولگرد از سطح شهر یاسوج با کمک و همراهی محیط زیست، دامپزشکی و علوم پزشکی اقدام خواهیم کرد.
ابتلای کهگیلویه و بویراحمدی ها به بیماری خطرناک ناشی از سگ گزیدگی (کیست هیداتید)
رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: روز گذشته ابتلای چهار نفر از هم استانی ها به بیماری خطرناک کیست هیداتید گزارش شد که هم اکنون در یکی از استان های همجوار بستری هستند.
محسن رضائیان افزود: این بیماری از پراکنده شدن مدفوع حیوان ولگرد (سگ) در محیط به ویژه روی سبزیجات به انسان منتقل می شود که بسیار هم خطرناک است.
وی ابراز کرد: تشخیص این بیماری کمی پیچیده و دشوار است به همین خاطر بیشتر مواقع دیر تشخیص داده می شود.
رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج عنوان کرد: به طور میانگین شاید در طول سال ۱۰ نفر در استان به این بیماری مبتلا شوند اما از بیماری خود تا مدتی اطلاع ندارد.
رضائیان ادامه داد: شستن اصولی سبزیجات برای کاهش آمار مبتلایان بسیار ضروری است.
وی تصریح کرد: سال گذشته تنها یک مورد ابتلای به این بیماری در استان گزارش داده شد اما به دلیل افزایش تعداد بیماران قرار است به زودی کمیته ای در استان در این خصوص تشکیل شود.
تماس با دام‌ها و سگهای آلوده‌ای که داروهای ضدانگلی دریافت نکرده‌اند از راه‌های انتقال «کیست هیداتید» هستند و عمده‌ترین کیست‌های هیداتید انسانی کیست‌های کبدی با علائمی چون بزرگی کبد، ضعف و زردی است.
در کیست‌های ریه علائم مختلفی از جمله سرفه، تنگی نفس، دردهای قفسه‌سینه و خلط خونی تظاهر می‌کند و دامپزشکان می‌توانند با درمان سگهای آلوده نقش موثری در کنترل این بیماری مشترک بین انسان و دام داشته باشند.
ارتباط انسان با سگهای آلوده که داروهای ضدانگلی دریافت نکرده‌اند زندگی در مناطقی با شغل دامداری، از راه‌های انتقال آلودگی به این انگل محسوب میشود در فرد آلوده به این بیماری انگلی آسیب به عضو حیاتی می‌تواند به قطع عملکرد عضو منجر شود و یا براثر شوک ناشی از پارگی کیست هیداتیک به مرگ میزبان منتج شود.
ارتباط انسان با سگهای آلوده که داروهای ضدانگلی دریافت نکرده‌اند زندگی در مناطقی با شغل دامداری، از راه‌های انتقال آلودگی به این انگل محسوب میشود در فرد آلوده به این بیماری انگلی آسیب به عضو حیاتی می‌تواند به قطع عملکرد عضو منجر شود و یا براثر شوک ناشی از پارگی کیست هیداتیک به مرگ میزبان منتج شود.
گزارش سالانه حدود ۱۵۰۰ فقره سگ گزیدگی در استان
رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: سالانه حدود یک هزار و ۵۰۰ فقره سگ گزیدگی در استان گزارش می شود و این سگ های ولگرد مخزن و منبع بیش از صدها بیماری واگیر و خطرناک و انتقال دهنده بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است.
وی بیان کرد: همچنین برخی سگ های ولگرد عامل اصلی بیماری هاری هستند و این بیماری در صورت مبتلا شدن شخصی و دیر رسیدن برای تزریق واکسن ۱۰۰ درصد مرگ آن فرد را به دنبال دارد.
رضائیان تاکید کرد: برای هر فردی که بیماری هاری مبتلا شده حداقل یک میلیون و پانصد تومان برای واکسن هاری آن هزینه می شود و هزینه گزافی به گرده دولت وارد می کند.
سگ ها عامل انتقال بسیاری از بیماری های خطرناک و کشنده و مخزن بیماری های واگیری همچون هاری، سالک و انگلی و بیماری های خونریزی دهنده مشترک بین حیوان و انسان هستند.
سگ ها عامل انتقال بسیاری از بیماری های خطرناک و کشنده و مخزن بیماری های واگیری همچون هاری، سالک و انگلی و بیماری های خونریزی دهنده مشترک بین حیوان و انسان هستند.
جمع آوری سگ های ولگرد در شهرهای کهگیلویه وبویراحمد بی نتیجه مانده
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کهگیلویه و بویراحمد هم گفت: برای جمع آوری سگ های ولگرد جلسات متعددی برگزار شده و تاکید بر این بود که شهرداری ها متولی جمع آوری آن هاست اما تاکنون اقدام خاصی انجام نگرفته است.
سید جواد هاشمی مهر اظهار کرد: هر کدام از دستگاه ها وظیفه خود را در قبال جمع آوری سگ های ولگرد انجام ندهند تحت عنوان کوتاهی در انجام وظایف به سازمان بازرسی معرفی می شوند.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از افزایش مبتلایان باید اقدامات لازم توسط دانشگاه علوم پزشکی و دامپزشکی با همکاری فرمانداری بویراحمد، دستگاه قضایی و نیروی انتظامی استان انجام شود.
چالش جمع آوری سگهای ولگرد در شهرهای مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد نیازمند توجه و همکاری بین دستگاه‌های مختلف است.
به گونه ای که با تنظیم و تقسیم وظایف، تخصیص منابع، هماهنگی، آگاهی‌بخشی و افزایش مسئولیت‌پذیری می‌توان چاره ای اساسی برای رفع این معضل اندیشید.
